Een scala aan mogelijkheden
Er zijn meerdere oplossingen mogelijk: tijdelijk of permanent, plantaardig of mineraal… in werkelijkheid zijn de mogelijkheden zo talrijk als er tuinders zijn. Er zijn geen goede of slechte. Ze hebben elk hun voor- en nadelen. Het is aan jou om degene te vinden die het beste bij je past en deze aan te passen aan je moestuin.
De laatste gangpaden
De laatste gangpaden zijn paden die al vele, vele jaren op hun plaats liggen. Ze zijn gemaakt van stevige materialen die lang meegaan (bestand tegen herhaalde passages en slecht weer) en die moeilijk te verwijderen zijn als ze eenmaal zijn geïnstalleerd: grind of zand op een geotextielvilt, bestrating van bakstenen, stenen, leien, straatstenen…
Deze paden kunnen worden aangevuld met vaste borders, die de teeltgebieden omsluiten: borders van buxus, cement, hout, etc. Ze maken het mogelijk de paden schoon te houden, door te voorkomen dat de grond in de moestuin overstroomt met gewassen. Vaste gangpaden zijn zeer onderhoudsvriendelijk:
- verharde looppaden: een waterstraal om de stoepen schoon te maken
- grind- of zandpaden: een paar onkruid weghalen dat tussen de stenen is gegroeid, af en toe een hark om het oppervlak te egaliseren en, na een paar jaar gebruik, herladen met materialen om de verliezen op te vullen.
Dit type pad is geschikt voor bepaalde organisaties, zoals vierkante moestuinen, gewassen op terpen, of voor de hoofdpaden van klassieke moestuinen georganiseerd in planken. Nadeel van dit type gangpad: de ruimtes die gemobiliseerd worden verlaten definitief de vruchtwisselingscyclus. Het is daarom belangrijk om goed na te denken over het plan van de moestuin voordat je ze maakt.
Tijdelijke gangpaden
De voorlopige paden zijn tevens ruimtes bestemd voor de doorgangen van de tuinman tussen gewassen, maar die op elk moment opnieuw bebouwd kunnen worden. Ze kunnen de volgende vormen aannemen:
Houten planken (onbehandelde bekistingsplanken): een grote klassieker
Ze zijn gemakkelijk te hanteren en laten frequente passages toe zonder de grond te laten bezinken. Ze dienen echter als schuilplaats voor slakken: een voordeel als je elke nacht de planken optilt om ongewenst voedsel op te rapen, een nadeel als je geen tijd hebt. Twee zorgen:
- Het hout verslechtert na verloop van tijd. Het zal nodig zijn om de voorraad regelmatig te vernieuwen.
- Planken bedekken zelden de hele oprit en het gras blijft eromheen groeien; om de gangpaden schoon te houden (handtrekken, kantensnijder, maaier, enz.), moeten ze voor elk onderhoud worden verplaatst.
Mulches: een oplossing binnen ieders bereik
Stro, moestuin- of tuinafval, onkruid wieden,… de grondstof voor deze oplossing ontbreekt zelden in de tuin. Het is ook mogelijk om karton (zonder inkt) toe te voegen. Verdeeld over de gangpaden, en als de dikte groot genoeg is, laat de mulch toe:
- houd voeten schoon en droog op regenachtige dagen
- om de ontwikkeling van onkruid te beperken
- de verdamping van water uit de bodem beperken
- om de grond te voeden
- beperk bodemverdichting bij het belopen.
Wel een nadeel in vochtige streken: dit type deken trekt ook slakken aan (lees: Tegen slakken: wat echt werkt).
Grassen: ja, maar niet zomaar!
Het is mogelijk om zijn paden gras te verlaten. Als ze breed genoeg zijn om de maaier te passeren, is onderhoud geen karwei. Maar wees voorzichtig, het is niet genoeg om de planten die spontaan groeien gewoon op hun plaats te laten. Sommige ervan (winde, wateraardbei, postelein…) stromen snel over in de akkerbedden, en andere, gevoelig voor vertrapping, verdwijnen snel en laten de grond kaal achter. Inzaaien kan dus overwogen worden. Veelgebruikte oplossingen zijn:
- witte klaver: het is een groenbemester die vrij goed bestand is tegen vertrapping. Het enige nadeel: het kan invasief worden, vooral als de teeltbedden niet bezet zijn. Het moet dan worden ingeperkt door van tijd tot tijd te wieden.
- raaigras: het maakt ook deel uit van de winterharde groenbemesters die bestand zijn tegen vertrapping en droogte. Pas op, hij groeit snel en je moet de maaier dus regelmatig passeren.
Met gras begroeide steegjes worden voor minimaal één seizoen aangelegd. Maar het volgende jaar kun je ze weer in cultuur brengen. De voordelen van deze oplossing:
- de overdekte ruimtes zijn verrijkt met groenbemesters
- groenbemesters concurreren met de ontwikkeling van onkruid
- eenmaal gemaaid, voedt groenbemester de mulch die in de moestuin wordt gebruikt.
Het nadeel is dat ze bodemverdichting door vertrapping niet voorkomen.
- Sier moestuin
- Wat te planten aan de rand van het gangpad?
- Tuinpaden: welke materialen?
